चीनमध्ये सुमारे पाच वर्षांपूर्वी कोरोना व्हायरस नावाच्या आजाराने जगभरात हाहाकार माजवला होता. अनेक वर्षे सर्वच देशांना याचा त्रास सहन करावा लागला आणि लाखो लोकांना आपले प्राण गमवावे लागले.
जागतिक आरोग्य संघटनेने (डब्ल्यूएचओ) कोरोनाला महामारी घोषित केले होते. या महामारीची सुरुवात चीनमधून झाली आणि आता पुन्हा एकदा चीनमध्ये एक व्हायरस पसरू लागला आहे, ज्यामुळे तणाव निर्माण झाला आहे. चीनमध्ये ह्युमन मेटान्यूमोव्हायरस (एचएमपीव्ही) च्या प्रकरणांमध्ये वाढ होत आहे. सोशल मीडियावर अनेक व्हिडिओ समोर आले असून अनेक ठिकाणी आणीबाणी जाहीर करण्यात आल्याचा दावा करण्यात आला आहे.
काय आहे आणि किती प्रकरणे समोर आली?
मानवी मेटान्यूमोव्हायरस देखील काही प्रमाणात कोरोना व्हायरससारखा आहे. लहान मुले, वृद्ध तसेच सर्व वयोगटातील वृद्धांना याचे संक्रमण होत आहे. हा श्वसनाचा विषाणू आहे, जो २००१ मध्ये पहिल्यांदा ओळखला गेला. मात्र, आता चीनमध्ये त्याचा झपाट्याने फैलाव होत आहे. ज्यांची रोगप्रतिकारक शक्ती कमकुवत आहे अशा लोकांना हा विषाणू अधिक प्रभावित करतो. चीनमध्ये आतापर्यंत किती प्रकरणे समोर आली आहेत, याची अधिकृत माहिती देण्यात आलेली नसली तरी जपानमध्येही मोठ्या प्रमाणात प्रकरणे समोर येऊ लागली आहेत. जपानमध्ये १५ डिसेंबर रोजी संपलेल्या आठवड्यात ९४ हजारांहून अधिक रुग्णांची नोंद झाली, तर जपानमध्ये एकूण रुग्णांची संख्या आता ७,१८,००० झाली आहे.
या आजाराची लक्षणे कोणती?
एचएमपीव्हीची लक्षणे फ्लू आणि श्वसनाच्या इतर आजारांसारखीच असतात. सामान्य लक्षणांमध्ये खोकला, ताप, नाक बंद होणे आणि धाप लागणे यांचा समावेश आहे. त्याच वेळी, जेव्हा स्थिती अधिक गंभीर होते, तेव्हा व्हायरस ब्राँकायटिस किंवा न्यूमोनियामध्ये बदलतो. एकदा विषाणूची लागण झाली की, एखादी व्यक्ती तीन ते सहा दिवस आजारी राहू शकते. शिंकणे आणि खोकल्याने हा विषाणू इतर लोकांमध्येही पसरू शकतो. या विषाणूची लक्षणे प्रामुख्याने ताप आणि कोरोना विषाणू सारखीच आहेत.
व्हायरसबाबत भारत सरकारही अलर्ट
चीनमध्ये पसरणाऱ्या या व्हायरसबाबत भारत सरकारही सतर्क झाले आहे. चीनमध्ये एचएमपीव्ही चा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता वर्तवली जात असताना भारतातील केंद्रीय आरोग्य मंत्रालयांतर्गत राष्ट्रीय रोग नियंत्रण केंद्र (एनसीडीसी) देशातील श्वसन आणि हंगामी इन्फ्लूएंझा प्रकरणांवर बारकाईने लक्ष ठेवून आहे. आम्ही परिस्थितीवर बारकाईने लक्ष ठेवू, माहितीची पुष्टी करू आणि त्यानुसार अद्ययावत करू, असे सूत्रांनी सांगितले.
जागतिक आरोग्य संघटनेच्या (डब्ल्यूएचओ) सहा क्षेत्रांपैकी एक असलेल्या डब्ल्यूपीआरओ (वेस्टर्न पॅसिफिक रिजन) च्या अपडेटनंतर सूत्रांनी सांगितले की, “१६ ते २२ डिसेंबर दरम्यानची आकडेवारी हंगामी इन्फ्लूएंझा, रायनोव्हायरस, रेस्पिरेटरी सिंकिटल व्हायरस (आरएसव्ही) आणि ह्युमन मेटान्यूमोव्हायरस (एचएमपीव्ही) यासह तीव्र श्वसन संक्रमणांमध्ये अलीकडील वाढ दर्शविते, तथापि, या वर्षी चीनमध्ये श्वसन संसर्गजन्य रोगांचे एकूण प्रमाण आणि तीव्रता मागील वर्षीच्या तुलनेत कमी आहे. उत्तर गोलार्धात, विशेषत: हिवाळ्याच्या काळात श्वसन रोगजंतूंमध्ये हंगामी वाढ अपेक्षित आहे.
श्वसनाचे आजार,विशेषत: ह्युमन मेटान्यूमोव्हायरस (एचएमपीव्ही) वाढल्याने चीनमधील रुग्णालये आणि स्मशानभूमी या परिस्थितीला सामोरे जाण्यासाठी धडपडत असल्याचे अनेक अहवालात म्हटले आहे.
विषाणूचा धोका कोणाला अधिक आहे ?
सर्व वयोगटातील लोकांना या विषाणूचा धोका असला तरी लहान मुले, वृद्ध आणि ज्यांची रोगप्रतिकारक शक्ती फारशी चांगली नाही अशा लोकांना अधिक धोका आहे. अशा लोकांनी या विषाणूंपासून सावध राहण्याची गरज आहे.
व्हायरसपासून बचाव कसा करायचा ?
आतापर्यंत भारतात याची प्रकरणे समोर आलेली नाहीत, परंतु सरकार पूर्णपणे सतर्क आहे आणि बारकाईने लक्ष ठेवून आहे. या विषाणूपासून वाचण्याचा उपाय कोरोनाप्रमाणेच आहे. लोकांनी साबणाने हात धुवावेत. घाणेरड्या हातांनी डोळे, नाक आणि तोंडाला वारंवार स्पर्श करणे टाळावे. ज्याला या आजाराने ग्रासले आहे त्याच्यापासून योग्य अंतर ठेवा. जर कोणाला अशी लक्षणे जाणवत असतील तर त्याने स्वत:ला विलगीकरण करावे. त्याचबरोबर या विषाणूने ग्रस्त व्यक्ती शिंकत असेल तर त्याच्यापासून अंतर ठेवा. आजारी असताना घरीच विश्रांती घ्या.
