शब्दांकन : दौड रावणगाव परशुराम निखळे
ती चूल आणि मूल यापुरती मर्यादित नाही… ती स्वप्न पाहते, ती उंच भरारी घेते!
“ती केवळ ममतेचं प्रतीक नाही, तर ती निर्भयता, आत्मसन्मान आणि परिवर्तनाची नायिका आहे!”
आज ज्या स्त्रिया अंतराळात झेप घेत आहेत, मोठमोठ्या कंपन्यांचे नेतृत्व करत आहेत, समाजसुधारणेच्या लढ्यात पुढे आहेत—त्यांनी हा प्रवास सहज पार केलेला नाही. समानतेच्या प्रत्येक पायरीवर तिला संघर्ष करावा लागला आहे. जागतिक महिला दिन हा केवळ सेलिब्रेशनसाठी नाही, तर स्त्रीच्या प्रत्येक कष्टाचा आणि तिच्या विजयाचा गौरव करण्यासाठी आहे!
स्त्री ही केवळ सन्माननीय नाही, तर ती समाजाचा आधारस्तंभ आहे. इतिहास साक्षी आहे की स्त्रियांनी प्रत्येक क्षेत्रात आपले अस्तित्व सिद्ध केले आहे, मग ते विज्ञान असो, प्रशासन, कला, क्रीडा, उद्योग, शिक्षण किंवा शेती. पण आजही तिला समानतेसाठी संघर्ष करावा लागतो. जागतिक महिला दिन हा केवळ उत्सव नाही, तर स्त्रीशक्तीच्या संघर्षांचा आणि यशाचा गौरव करण्याचा दिवस आहे.
*स्त्री: संघर्ष आणि यशाची यात्रा.*
_शिक्षण आणि स्वावलंबन._
एक काळ असा होता जेव्हा स्त्रियांना शिक्षणाचा अधिकारही नव्हता. पण सावित्रीबाई फुले, रमाबाई रानडे यांसारख्या क्रांतिकारक स्त्रियांनी शिक्षणाच्या प्रवाहात महिलांना सामील करून त्यांना सक्षम बनवले. आज स्त्रिया डॉक्टर, अभियंते, शास्त्रज्ञ, प्रशासक, उद्योजिका आणि शिक्षक म्हणून नाव लौकिक करत आहेत.
स्त्री आणि कुटुंब व्यवस्थापन._
महिला ही केवळ घराची जबाबदारी उचलणारी व्यक्ती नाही, तर ती संपूर्ण समाजाला घडवणारी शक्ती आहे. घरातल्या लहानशा गोष्टींपासून ते मोठ्या निर्णयांपर्यंत तिची भूमिका महत्त्वाची आहे. आज आधुनिक स्त्री घर आणि करिअर यांचा समतोल राखत जीवन जगत आहे.
सामाजिक आणि आर्थिक स्वातंत्र्य._
आजच्या युगातही अनेक स्त्रियांना आर्थिक स्वातंत्र्य नाकारले जाते. स्त्री आर्थिकदृष्ट्या सक्षम असेल, तर तिच्या निर्णयशक्तीला बळ मिळते. भारतात सेल्फ-हेल्प ग्रुप, महिला बचत गट, स्टार्टअप्स, आणि सरकारी योजनांमुळे अनेक स्त्रिया आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी होत आहेत.
_स्त्रियांच्या सुरक्षिततेचे प्रश्न._
समाजाने कितीही प्रगती केली तरीही स्त्रियांची सुरक्षितता अजूनही धोक्यात आहे. छेडछाड, घरगुती हिंसा, बालविवाह, स्त्री भ्रूणहत्या यासारख्या समस्या आजही मोठ्या प्रमाणावर दिसून येतात. महिलांच्या सुरक्षिततेसाठी कठोर कायदे आवश्यक आहेत, पण त्यासोबत पुरुषांची मानसिकता बदलण्याची नितांत गरज आहे.
*स्त्रीवाद: पुरुषविरोध नाही, तर समानतेचा आग्रह.*
स्त्रीवाद म्हणजे पुरुषांना कमी लेखणे नव्हे, तर स्त्रीला समान अधिकार मिळवून देण्यासाठीचा प्रयत्न आहे. समाजाची खरी प्रगती ही स्त्री आणि पुरुष दोघेही समतोलपणे पुढे गेल्यावरच होऊ शकते.
*महिला दिनाचा खरा अर्थ:*
महिला दिन केवळ एक दिवस साजरा करण्यासाठी नाही, तर महिलांच्या हक्कांची जाणीव करून देण्याचा आणि त्यांना प्रोत्साहन देण्याचा दिवस आहे. हा दिवस प्रेरणादायी महिलांचा सन्मान करण्याचा आणि अजूनही संघर्ष करत असलेल्या महिलांना आधार देण्याचा आहे.
आज स्त्रिया प्रत्येक क्षेत्रात पुढे जात आहेत, समाजाला दिशा देत आहेत. पण अजूनही स्त्री-मुक्ती आणि समानतेची लढाई पूर्ण झालेली नाही. स्त्रियांना सक्षम करण्यासाठी, त्यांचे अस्तित्व स्वीकारण्यासाठी आणि त्यांना योग्य संधी देण्यासाठी संपूर्ण समाजाने पुढे यायला हवे. स्त्री ही केवळ देवी नाही, ती एक विचार आहे, ती एक प्रेरणा आहे, तीच भविष्यातील प्रगतीची खरी किल्ली आहे! सर्वांना जागतिक महिला दिनाच्या हार्दिक शुभेच्छा!
डॉ. प्रिती त्र्यंबक तोटावार.
नैसर्गिक पर्यावरण संवर्धन व मानवता विकास संस्था महाराष्ट्र राज्य महिला अध्यक्षा
